Vist BBAT

Maandblad voor de aquarium-, terrarium- en vijverliefhebber
Visit BBAT
(Ga terug met de knop "Vorige")
Publicatie
Jaargang 51/10:248
Onderwerp Binnenhuisijver en Waterwantsen
Men vraagt ons wat ...
Geachte A.W.-redactie.
Ik heb in mijn woonkamer een "binnenhuisvijver" gebouwd. Hij heeft een smalle halve cirkelvorm en is op die manier rond een plantenbak gebouwd. Er zitten enkele Shubunkins en enkele Kaliko's in. Het water wordt gefilterd via een dompelpomp. Vóór de pomp werd een behoorlijke massa grove lava-breuksteen gelegd. Je ziet er niets van. Het water loopt aan de andere zijde van de halve cirkel terug in de vijver zodat er een soort beekloop ontstaat. In het begin leek alles goed te gaan, doch na een maand stond hij vol algen die ik manueel verwijderde. De zuurstofplanten die ik er, op aanraden van een vijverspecialist, in had gezet groeiden totaal niet en kwijnden zelfs weg. In de vijver had ik ook een grote papyrusplant gezet die prachtig groeide. Toen ik een keer de algen aan het verwijderen was ontdekte ik dat de drijvende algvlokken vol zaten met kleine grijze beestjes. Ik dacht eerst een soort bladluis maar uiteindelijk leken ze daar helemaal niet op en bovendien waren sommige hiervan groter. Bij nader toezien bleek de papyrus er ook vol mee te zitten. Enfin, wat eigenlijk een mooi idee was is nu een behoorlijke knoeiboel geworden. Ik weet me echt geen raad meer. Moet ik insecticide gebruiken om die beestjes weg te krijgen? Hoe geraak ik van die algen af en wat moet ik doen om de zuurstofplanten terug te laten groeien. Zoals U langs de telefoon gevraagd hebt stuur ik U een flesje met wat van die "bladluizen" en een waterstaal van mijn binnenvijver. Ik doe er tegelijk ook een staal van mijn buitenvijver bij. Die is ook nog maar pas gestart en daar heb ik dezelfde problemen mee: algen en kwijnende planten. Bedankt bij voorbaat.
J.D.B. - Kieldrecht

Dat insectje op naam brengen was geen groot probleem alhoewel je het nergens in een vijverboek vermeld zult zien.


Microvelia reticulata is een dwergwaterwants die veel voorkomt in vijvers en beken in openlucht. Ze wordt maximaal 3 mm groot.
(Tekening Peter de Batist)

Het is Microvelia reticulata (BURMEISTER, 1835) (fig. 1). Dat is een dwergvorm van de waterwantsen. Deze insecten hebben een zuigsnuit waarmee ze plantensappen opzuigen. In de vrije natuur komen ze in alle waterplassen, vijvers en beken, in normale aantallen voor. Daar worden ze evenwel onder controle gehouden door allerlei "medebewoners": blaasjeskruid; libellen- en waterjufferlarven; salamanders; vogels en vele andere. Dat is het probleem met het stukje natuur dat U in uw woonkamer wilde neerplanten. Het is weggerukt uit zijn natuurlijk verband en de regulerende en herstellende invloed van de omringende natuur is niet meer aanwezig. U moet het dus zelf opknappen en dat is inderdaad niet zo eenvoudig. Naar mijn ervaring zijn binnenvijvers steeds probleemvijvers. Ik herinner me een binnenvijver die steeds het verkeerde licht kreeg. Er was wel voldoende licht maar de ruiten waren getint om UV en extra warmte te weerkaatsen. In die vijver was een constante blauwgrijze laag aanwezig. Het bleken blauwalgen te zijn, Oscillatoria redekei, en die zijn in staat via zijn stofwisseling voldoende voeding te maken om zichzelf in stand te houden. Dat was één van de weinige keren dat ik adviseerde om met een koperbehandeling deze alg kwijt te raken. Toen dat niet hielp zijn we op de zware zwembad-algiciden moeten overschakelen. Het is jammer dat dergelijke vijvers gewoon mee ontworpen worden in een gebouw zonder daar eerst biologisch advies over in te winnen. Nu werd de ongetwijfeld dure prestigevijver een doorlopende kwelling voor zijn eigenaars.
Daar er in uw binnenvijver reeds vissen zitten zou het zeer onverstandig zijn om een insecticide te gebruiken. Ik denk dat we een heel eind verder komen als we uw waterplanten weer kunnen laten groeien en de algen onder controle kunnen krijgen. Laten we eerst de analyse van de waterstalen maar eens bekijken:

    Binnen Buiten
pH Waterstofionenconc. 8,1 8,2
GH Totale Hardheid 14°dH 24°dH
KH Carbonaathardheid 7°dH 12°dH
Ca2+ Calcium (mg/l) 95 170
Mg2+ Magnesium (mg/l) 0 0
CO2 Vrij Kooldioxide (mg/l) 0 0
CO2 Gebonden kooldioxide (mg/l) 2 2,5
NH4- Ammonium (mg/l) 0,3 0,3
NH3 Ammoniak (mg/l) 0,012 0,015
NO2- Nitriet (mg/l) 0,06 0,4
NO3- Nitraat (mg/l) 40 14
PO43- Fosfaat (mg/l) 5 5

Zoals U merkt is er zowel binnen als buiten voldoende nitraat en fosfaat aanwezig om een goed florerend algenbestand te voeden gedurende de eerstvolgende jaren. Filtering bouwt deze producten op, niet af. Dat is misschien de meest verbreide misvatting over het filterproces. Het filtersysteem werkt overigens nog niet optimaal want er wordt ook ammonium en nitriet aangetoond. In hoeveelheden die verraden dat het een nog niet lang gestart systeem betreft. Nitraat moet zeker in de binnenvijver verder afgebroken worden. Ik vermoed dat U ook dagelijks uw vissen eten geeft en ik wil U adviseren dat een drietal weken zeker niet meer te doen. Vissen vinden wel wat insecten of zo die boven het wateroppervlak vliegen. Hoe komen we nu verder van die vervelende afbraakstoffen af? Wel, in open systemen wordt dagelijks zoveel water ververst dat men zich daar geen zorgen over moet maken. Uw vijver, en zeker uw binnenvijver, is een gesloten systeem dat de houder regelmatig moet bijsturen. Voor vijvers is er momenteel een eenvoudig systeem dat U zelf moet maken. Het is het zogenaamde moerasfilter. De moerasplanten die we hierin laten groeien zullen dat fosfaat en nitraat geleidelijk opsouperen. Het komt erop aan dat U buiten de vijver, en ik denk dat daar plaats voor is in uw plantenbak, een ondiepe kuip installeert van waaruit het water langzaam terug in de vijver loopt. U kunt uw bestaande dompelpomp hiervoor gebruiken en U laat het water via de slang in de verste hoek van de moeraskuip instromen. De kuip zelf wordt gevuld met grove keien en daartussenin zet U de moerasplantjes. Na enkele weken zullen de nitraat- en fosfaat­gehaltes dalen naar het natuurlijke niveau: respectievelijk 1 à 2mg/l en 0,05 à 0,1/l. ­Het enige probleem dat nu nog zou kunnen opduiken is de samenstelling van het vijverwater. Keren we even naar de resultaten terug dan merken we dat er wel calcium maar totaal geen magne­sium meer aanwezig is. Er moet dus magnesiumsulfaat of een waterplantenvoeding toegevoegd worden met een hoog magnesiumgehalte. Dit metaal is één van de belangrijkste voedingsstoffen voor planten. In de natuur is daar vrijwel nooit gebrek aan maar in gesloten systemen geraakt het snel opgebruikt. Met deze drie relatief eenvoudige maatregelen: stoppen met voedering, filteren over een moerasje en plantenvoeding toedienen, kunt U het vijversysteem (of -systemen, want het geldt ook voor uw buitenvijver!) terug onder controle krijgen.