Maandblad voor de aquarium-, terrarium- en vijverliefhebber Visit BBAT (Ga terug met de knop "Vorige")

Publicatie	Jaargang 54/02:53
Onderwerp	Zeeaquarium - algengroei

Men vraagt ons wat ...
Geachte redactie, Enkele jaren geleden, wij waren toen enkele maanden gehuwd, schaften wij ons een zeeaquarium aan. Het werd een bioblokaquarium met als afmetingen 100 x 30 x 50 cm. Het werd verlicht met 1 Gro-Lux lamp van 25 W. Uit de boeken die we later aanschaften leerden we wel dat dit eigenlijk te weinig was maar de aquariumhandelaar die ons de spullen verkocht verzekerde ons dat het voldoende was. Omdat er in een zeeaquarium toch geen planten groeien had het licht daar geen enkel belang. Ondanks alles bleef de aangeschafte bezetting aan vissen en lagere dieren het, volgens onze normen, vrij goed doen. Dat kunt u trouwens lezen in het dagboek dat ik U met het water- en algenstaal meestuur. De huidige problemen – hevige algengroei op het levend steen en enkele recente slachtoffers onder de vissen – zijn pas opgetreden nadat we, wegens gewijzigde werkomstandigheden van Limburg naar de omgeving van Antwerpen dienden te verhuizen. Vanaf de herinstallatie in onze nieuwe woonst zijn er steeds meer problemen opgetreden. Hopelijk kunt U ons uit het slop helpen. Het dagboek kregen we graag zo snel mogelijk terug. P. & W. H. - Zoersel
Uw dagboek was inderdaad een hele hulp. Ik kom slechts zelden een zo goed gedocumenteerde historiek van een aquarium tegen. Meestal moet ik heel wat informatie via supplementaire vragen bij aquariumeigenaars lospeuteren. Als ik het in enkele lijnen mag samenvatten dan lijkt het me een zeer langzame aftakeling van datgene waarmee u ooit gestart bent. Ik zou me al erg moeten vergissen als ik beweer dat het levend steen niet zo heel veel leven meer bevat. Het lijkt me dat degene die u bij het opstarten raad gegeven heeft toch niet helemaal op de hoogte was van de marges die bij een zeeaquarium aangehouden moeten worden. Normaal geef ik geen raad om een dergelijk aquarium terug in orde te krijgen omdat vorm en opzet vanaf het begin al "onbiologisch” zijn. Het is heel moeilijk om een aquarium met weinig perspectieven alsnog in de goede richting te laten evolueren. Dat betekent niet dat er niets kan verbeterd worden. Heel wat zelfs! Dat zult u wel merken als u hierna de commentaren doorleest bij het water- en algenonderzoek dat ik uitvoerde. Ik kan echter niet garanderen dat de ingrepen die ik voorstel het gewenste resultaat zullen opleveren. De verbeteringen zullen echter wel de levende inhoud van uw aquarium ten goede komen en dat is in ieder geval een winstpunt.
Wateranalyse       pH Waterstofionenconcentratie   8,6 mV Redoxpotentiaal – Waterstofdruk   0,94 d Dichtheid   1.024 k Kleur Hazen 10 GH Totale hardheid d 495 KH Carbonaathardheid d 15 Ca2+ Calcium-ionen mg/l 770 Mg2+ Magnesium-ionen (1) mg/l 1318 PO43 Fosfaat mg/l 5 NH4+ Ammonium/Ammoniak (3) mg/l 1,5 NH3 Ammoniak (3) % van NH4 0,27 NO3- Nitraat mg/l 13
Gedetermineerde algensoorten: het groenwier Cladophora glomerata en het goudwier Vaucheria sessilis werden overvloedig aangetroffen. Een foutieve kalkhuishouding ligt steeds aan de basis van hun optreden. Het is evenwel de eerste maal dat ik ze gelijktijdig aantref in éénzelfde aquarium! Commentaar bij het onderzoek en voorstel tot wijziging van de volgende factoren: Bodembedekking: ik vermoed dat uw bodembedekking te dik is. Een laagje van 5 mm is ruim voldoende. In dikkere bodems hoopt zich vuil op dat de ammoniumgehalte nadelig beïnvloedt Verlichting: één enkele lamp en dan nog Gro-Lux is beslist te weinig voor het behoud van lagere dieren. Deze hebben fel wit licht nodig en véél. Voor uw aquarium raad ik 2 TLD86 van Philips aan met een brandduur van minimaal 14 uur. Dat moet nog aangevuld worden met een Blue Moon lamp aan dezelfde brandduur. Watersamenstelling: tengevolge de slechte bouw van aquarium en filter alsmede een onvoldoende belichting hebt u een onaanvaardbare watersamenstelling. Het ammoniumgehalte ligt op een dodelijk niveau voor de meeste vissen en zelfs lagere dieren. Door de geringe zuurstofvoorziening die het gevolg is van een smal en hoog aquarium oxideert dat niet verder naar nitraat. Verbetering hiervan kan slechts gebeuren door het optimaliseren van het hele filtersysteem. Aangezien de lagere dieren verder geen calcium verbruiken vanwege lichtgebrek is het gehalte van dit metaal gestegen tot 770 mg/l terwijl dat zo rond de 430 mg/l zou moeten liggen. Een dergelijk hoog gehalte kan geen kwaad als de verlichting geoptimaliseerd wordt. De sporenelementen die verder nog van belang zijn in het rifmilieu heb ik niet gemeten omdat dit zinloos is bij een dergelijke ontwrichte watersamenstelling. Waterbeheer: in uw geval, raad ik een waterverversing aan van 30% per week tot de toestand terug genormaliseerd is. Daarna mag U terugvallen op 15% om de twee weken. Water verversen is de snelste manier om schadelijke stoffen te verdunnen. Filtering en filtersubstraat: een bioblokfilter in een smal, hoog en langwerpig aquarium heeft net voldoende capaciteit voor een goed beplant zoetwateraquarium. Voor een zeeaquarium is het beslist te klein. Het “luchtfilter” zoals u het noemt maar dat uiteindelijk slechts een uitstromertje van een luchtpompje is, heeft geen enkel nut en draagt in een smal aquarium amper bij tot een betere zuurstofvoorziening. Toch kan er nog een en ander gedaan worden om de toestand te verbeteren. Plaats aan de andere zijde van uw aquarium en ook ergens in het midden enkele kleine circulatiepompjes. Zij zullen ervoor zorgen dat het water voldoende gemengd wordt en van zuurstof voorzien. De luchtuitstromer mag dan weg tenzij u hem als decoratief element wil behouden. Leg in uw bioblokfilter onderaan in vak 2 en 3 een laag van 6 à 7 cm keramiekpijpjes. Die moeten nooit schoongemaakt worden omdat ze nooit zullen dichtslibben. Verder mag de actieve kool weggelaten worden want die haalt belangrijke voeding voor uw lagere dieren uit het water. Hou wel een doosje verse actieve kool of beter nog Aktief Syntraat® (Velda) in huis voor noodgevallen. Het filter mag met bacteriën geënt worden voor een snelle opstart (Bacterial®, Oscillex 20®, Nitrivec®, Bacto-Z®). Verder kunt u nog altijd overwegen om een gewoon potfilter supplementair te installeren. Een ingreep die wij standaard aanbevelen wanneer iemand toch een zeeaquarium met een bioblokfilter wil opstarten. Een andere methode om het geheel te optimaliseren is het installeren van een groot eiwitafschuimer en het bioblokfilter alleen als zweefvuilfilter en circulatiepomp te beschouwen. Beplanting: plant tussen uw levend steen enkele takjes Caulerpa sp. Deze zeewieren helpen u ook het nitraat en fosfaatgehalte onder controle te houden.
Ruimte, stroming, licht en een adequate filtering zijn nodig voor het succesvol opbouwen van een rifbiotoop. Foto: Willy Wouters	Zoals u merkt is er heel wat werk aan uw aquarium eer het volgens de ecologische wetten terug in orde is. Al die tijd is het beste om NIETS aan uw algen te doen. Ze hebben een nuttige functie, regelen het fosfaat en nitraatgehalte en zullen u door te verdwijnen zelf vertellen wanneer het calciumgehalte terug in orde is. Het is mogelijk – en zelfs waarschijnlijk – dat tengevolge de wijzigingen andere vervelende verschijnselen de kop op zullen steken (paarse flap bv.). Ook ik kan onmogelijk de verschillende wijzigingen in het milieu voorspellen bij een aquarium dat vanaf zijn concept al verschillende gebreken vertoont. Ik weet alleen dat er onvoorspelbare reacties kunnen optreden. Als het een verhoogde algengroei of andere algengroei betreft, panikeer dan niet. Die manifestaties zullen uiteindelijk verdwijnen als het milieu volledig in orde komt. Treedt er echter sterfte op onder de vissen of de lagere dieren, dan is dat te wijten aan het opnieuw rijpen van uw filtersysteem. Voeg dan onverwijld Biocoryn H3® (Zoomedika Frickhinger) toe waarvan u ook steeds een doosje moet in huis hebben. Dit product dient niet om de algen te controleren zoals men u blijkbaar gezegd had maar om ammonium en eventueel nitriet biologisch versneld te oxideren.
Tenslotte zou ik u adviseren om, zo gauw de mogelijkheid (zowel financieel als qua plaatsruimte) zich aanbiedt, dit aquarium te vervangen door een groter, maar met een degelijk filtersysteem (Biofilter of eiwitafschuimer). Let er dan in alle geval op dat de afmetingen ruim zijn en vooral dat u een zo groot mogelijke wateroppervlakte hebt. Met de ervaring die u met dit aquarium hebt opgedaan zal het u beslist lukken een dergelijke bak probleemloos te handhaven. Alvast veel succes toegewenst.