| Men
vraagt ons wat ... |
| |
Geachte
redactie,
Graag had ik van een kenner een mogelijk antwoord gekregen op mijn
vraag i.v.m mijn aquarium.
Ik heb vorige week mijn aquarium (hoekmodel van 80x80) volledig opnieuw
ingericht. Ik heb dit weekend geconstateerd dat bij 1 van mijn 2 diamantgoerami's
het binnenste gedeelte van zijn beide ogen vertroebeld blijkt te zijn.
Ik heb ondertussen deze 2 vissen afgezonderd in een apart aquarium
en vraag me nu af of ik hier te doen heb met een al dan niet bacteriële
infectie.
Ik hoop dat u als "kenner" op mijn probleem een antwoord
kunt geven. Alvast bedankt.
EDW - Planetinternet |
| |
Uit
uw verhaal kan ik niet helemaal afleiden of het bij uw Trichogaster
leeri om een hoornhuidvertroebeling (staar of cataract) gaat dan wel
om een troebeling van het binnenste van de lens. Dat is voor leken
vaak moeilijk te onderscheiden. Voor een correcte behandeling moet
u met uw vis een gespecialiseerd dierenarts raadplegen waarvan we
in Vlaanderen er gelukkig toch reeds enkelen hebben.
Dat wil niet zeggen dat u zelf niets kunt doen. Ik bedoel hierbij
geen actieve ingrepen, maar u zou alvast een "anamnese"
kunnen uitvoeren. Een klein zelfonderzoekje naar de mogelijke oorzaken
van dit euvel want dat zal de dierenarts allicht sneller tot een diagnose
en een aangepaste medicatie leiden. Er zijn immers heel wat oorzaken
voor staar en door allerlei aanleidingen te elimineren, wordt de keuze
reeds heel wat kleiner. Daarom dit overzicht.
Cataract wordt nagenoeg nooit door een directe bacteriële infectie
veroorzaakt. Een kwetsuur kan wel indirect een staarachtige infectie
via bacteriën veroorzaken maar dat zal dan zelden aan beide ogen
gebeuren. Andere mogelijk oorzaken moeten we bij parasieten zoeken
of in de voeding. |
Een
bekend verwekker is de digene zuigworm Dyplostomum spathaceum (tekening
1). We spreken dan van "wormstaar". Digeen wil zeggen dat
deze trematode via een tussengastheer bij uw vis moet komen en deze
oorzaak is dus alleen aan de orde wanneer die tussengastheer effectief
in het aquarium geïntroduceerd werd. Zoals u op de tekening kunt
zien, komen er slakken en watervogels aan te pas om deze dieren uiteindelijk
bij vissen te krijgen. Een situatie die wel kan bestaan bij vissen
die in Zuidoost-Azië in openlucht gekweekt werden en vervolgens
geëxporteerd naar Europa. Deze parasitose is zeker niet onschuldig.
De parasiet doorboort immers de oogbol om daar binnenin te komen.
Dat is dan meteen de oorzaak van die vertroebeling. In het wild levende
vissen zullen hooguit door één of twee parasietjes belaagd
worden, maar in een kweekbak of vijver zijn er dat vaak veel meer,
met niet zelden de dood tot gevolg.
Oorzaken in verband met voeding zijn er legio. Zo kan een overmatig
gebruik van choline daartoe leiden. Choline is een basiscomponent
van lecithine die vaak als emulgator in kunstmatige voeders wordt
aangewend. Verder is het tekort aan vitamine A, riboflavine (vit B2),
vitamine C en het mineraal zink een belangrijke oorzaak. Dat laatste
ontstaat vaak wanneer er te veel kalk in de voeding en het milieu
aanwezig is. Ook polluerende stoffen kunnen bij vissen cataract veroorzaken.
Dat is b.v. bekend bij regenboogforel die aan thiocetamide - overigens
een carcinogene stof - wordt blootgesteld.
|
De cyclus van
Dyplostomum spathaceum. Uit het ei komt een larve vrij die 'miracidium'
genoemd wordt en een waterslak opzoekt. In de lever van deze tussengastheer
groeit ze uit tot een 'sporocyst' (een 'blaasje' vol sporen). Die
sporen groeien in 6 weken tijd uit tot 'furcocercariën' (=
larve met een gevorkte staart) die vrij rondzwemmen en binnen de
2 dagen een vis moeten vinden. Zoniet sterven ze af. Vissen zijn
hier slechts een tussengastheer. We zullen dus nooit de volwassen
vorm van deze worm meemaken in een aquarium. De furcocercarie dringt
in de vis binnen via de huid, wordt 'metacercarie' en migreert in
maximaal 7 dagen naar het oog. De cyclus wordt voltooid doordat
de vis wordt verorberd door een watervogel en als volwassen 'trematode'
of zuigworm in hun spijsverteringsapparaat verder leeft
(tekening : Mark Van den Brande). |
In
de literatuur worden occasioneel ook nog andere oorzaken voor cataract
aangevoerd die misschien toch wel de moeite waard zijn omdat het bij
uw diamantgoerami optrad na aanpassingswerken in het aquarium. Zo
kan een buitengewone blootstelling aan zonlicht een oorzaak zijn maar
ook een plotselinge afkoeling. Beide oorzaken kunnen zowel echte staar
als binnenvertroebeling als gevolg hebben. Mogelijk is één
van deze oorzaken hier aan de orde.
Tot slot kan cataract ook nog optreden als secundair verschijnsel
bij 'endoftalmie' of naar binnen 'uitdrogende' ogen. Dat euvel is
vaak een bijverschijnsel van een inwendige infectie die door virussen,
maar ook door bacteriën uit de genera Aeromonas en Vibrio veroorzaakt
worden.
Literatuur:
AUSTIN B. & AUSTIN D.A. - 1987 - Bacterial Fish Pathogens - John
Wiley & Sons - New York
FERGUSON H.W. - 1989 - Systemic Pathology of Fish - Iowa State University
Press - Ames
GABRISCH K. & ZWART P. - 1995 - Krankheiten der Heimtiere - Schlütersche
- Hannover
VAN DEN BRANDE M. - 1996 - Verminose bij vissen - Aquariumwereld
- 49/03:65-70 - 49/05:125-131 - Blaasveld/Willebroek |
